Słów parę o tropieniu

indiana

Na prośbę Agi (aga3355) opiszę trochę pracę tropową. Temat jest niezwykle ciekawy i bardzo rozległy, więc tu tylko parę zdań, tytułem wstępu...

Słów parę o tropieniu

Psy uwielbiają pracę węchową, posługują się nosem cały czas: na spacerkach obwąchują okoliczne trawniki, lubią szukać schowanych zabawek, smakołyków, uwielbiają zabawę w szukanie "zgubionego" właściciela, lubią podążać po śladzie zapachowym zostawionym przez inne psy, ludzi, zwierzęta.

Nie ma w tym nic dziwnego, przecież węch jest dla nich najważniejszym zmysłem. Dzięki swojemu nosowi i przeprowadzanej na bieżąco analizie zapachowej pies wie o wydarzeniach w najbliższym otoczeniu, o naszym zdrowiu i nastroju, itd., itp. więcej niż możemy sobie wyobrazić. Smile

Ten niesamowity psi dar jest powszechnie wykorzystywany od bardzo dawna (myśliwstwo, stróżowanie, przeróżne służby ratownicze), a także, od niedawna, w psich sportach.

Wg mnie zabawa z własnym pupilem w tropienie to świetna forma wspólnego spędzania czasu. Ale zanim zaczniemy przygodę tropieniową z naszym pieskiem, warto się zastanowić, w jakim stylu chcemy tropić?

Tropienie użytkowe: Indiana nawąchuje początek śladu
[link widoczny dla zalogowanych]

Praca na śladzie...
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Tropienie użytkowe

Człowiek przemieszczający się w terenie (czy tego chce, czy nie) zostawia po sobie ślad zapachowy.

Na ten ślad składają się:

Zapach podstawowy (unikalny dla każdego człowieka)
Są to cząsteczki złuszczonego naskórka osoby układającej ślad.
Te cząsteczki, podlegając grawitacji, opadają na ziemię. Ponieważ są bardzo lekkie, unoszone wiatrem, opadają czasem metr czasem kilka metrów (lub więcej) dalej od miejsca, w którym poruszał się układacz.
Czyli ślad z zapachem podstawowym jest trochę przesunięty w stosunku do linii, po której szedł układacz śladu.

Zapach dodatkowy (unikalny dla danego podłoża)
To mieszanina zapachów podłoża, naruszonego przez układacza, zapach zgniecionej trawy, połamanych gałązek, itd. Czyli zapach dodatkowy jest dokładnie w tych miejscach, gdzie układacz stawiał kroki.

Tropienie użytkowe polega na podążaniu za zapachem podstawowym.

Pies zawsze stara się znaleźć maksymalną koncentrację zapachu. Dlatego idąc po śladzie nie zawsze porusza się po linii prostej, gdy zgubi zapach robi zygzaki, pętle, dopóki nie upewni się, że odnalazał właściwy zapach i nie rozpracuje kierunku, w którym ma podążać.
Przy czym może pracować z nosem przy podłożu (czyli tzw. "dolnym wiatrem"), albo węszy z podniesioną głową (praca "górnym wiatrem"). Pracuje raz tak, raz tak, wg swojego uznania, bowiem liczy się tu skuteczność pracy - czyli odnalezienie przedmiotów pozostawionych na śladzie przez układacza oraz samego układacza (jeśli ten czeka na końcu śladu).

Jak zacząć?
Najlepiej od układania śladów przez właściciela/przewodnika psa.
Piesek, trzymany przez pomocnika, obserwuje początek układania takiego śladu, po czym zasłania mu się widok. Przewodnik psa idzie po linii prostej kilkadziesiąt kroków, po czym chowa się za jakąś przeszkodą.
Piesek w szelkach, do których przypina się linkę/taśmę tropową, jest wówczas prowadzony po śladzie przez pomocnika. Ma maksymalną motywację do pracy - chce jak najszybciej odnależć swojego człowieka. Smile

Wszystkim zainteresowanym tropieniem bardzo polecam książkę Bogusława Górnego pt. "Nowoczesne szkolenie psów tropiących".
(jest to, jak na razie, jedyna dostępna z tej dziedziny, książka w j. polskim).

Tropienie sportowe

W tropieniu sportowym natomiast pies ma podążać dokładnie po linii, którą przemierzył układacz śladu.
Zwraca się tu przede wszystkim uwagę na styl pracy, precyzję "wypracowywania śladu" (praca dolnym wiatrem, nieodchodzenie z linii śladu, nieścinanie zakrętów, ładne zaznaczanie znalezionych przedmiotów, itd.).

Aby to osiągnąć uczy się pieska podążania nie po zapachu podstawowym, lecz po dodatkowym, kładąc w odciski stóp układacza drobne smakołyki. Pies uczy się w ten sposób, że ma węszyć od jednego odcisku (smakołyk) do kolejnego (też smakołyk), itd. W miarę nabierania wprawy przez psa smaczki w odciskach stóp kładzie się coraz rzadziej. W końcu w ogóle z nich się rezygnuje.

Osoby zainteresowane tego rodzaju tropieniem znajdą wiele informacji praktycznych na portalach sportowych, głównie w dziale IPO.

W regulaminach ZKwP i FCI jest opisane dokładnie, jak ma wyglądać przygotowanie takiego śladu na zawody i jak sędziowie oceniają pracę psa. U nas rozgrywane są takie zawody w ramach IPO (część tropieniowa) oraz PTT-1 i PTT-2.

Tropienie po farbie (użytkowość myśliwska)

Można powiedzieć, że jest to jakiś rodzaj tropienia użytkowego, jak opisałam wyżej. Z tą różnicą, że pies ma się koncentrować nie na zapachu osoby, układającej ślad, tylko na zapachu farby (w myśliwstwie "farba" to krew zwierzęcia), którą układacz znaczy ślad (myśliwi zamiast "ślad" używają określenia "trop").
Układacz, puruszając się w terenie leśnym, co kilka kroków wylewa z pojemniczka na podłoże parę kropel krwi (np. dzika, jelenia). Na końcu śladu kładzie np. kawałek skóry zwierzęcia, którego farby użył. Tak jest na treningach. Natomiast na zawodach, organizowanych przez Polski Związek Łowiecki, na końcu tropu kładzione jest martwe zwierzę (odpowiednio przygotowane).
Najłatwiej zacząć ten rodzaj tropienia pod okiem doświadczonych instruktorów z PZŁ.
PZŁ organizuje corocznie konkursy psów tropiących, dokładne opisy są na jego stronie internetowej oraz innych stronkach, związanych z myśliwstwem.

Reasumując, każdy rodzaj pracy tropowej jest wielką przygodą, którą przewodnik przeżywa wraz ze swym psem.
Jest to niezwykle cenne doświadczenie, pomagające budować dobrą więź z własnym czworonożnym przyjacielem, pozwalające lepiej się nawzajem rozumieć, wyciszające psa i uczące go systematyczności.

Pozdrowienia dla wszystkich tropiących Smile

aga3355

Irenko, baaardzo Ci dziękujemy za wyczerpujący opis. Będziemy próbować swoich sił i mam nadzieję, że coś z tego wyjdzie

Mam tylko takie pytanie: z którego tropienia Wy korzystacie?

indiana

bobek

Irenko bardzo ci dziękuję za fachowość opisu i najważniejsze za "przekazanie' pasji z jaką ty pracujesz .No i za reklamę obozu w Józefowie , gdzie co roku od kilku lat są najdłuższe obozy tropieniowe w Polsce

Na które serdecznie zapraszam .

indiana

Ja nawet nie jestem pewna, czy obóz w Józefowie nie jest jedynym, gdzie można się wyżywać w tropieniu użytkowym? Na dodatek pod tak fachowym kierownictwem Smile

My, niestety, w tym roku możemy sie urlopować dopiero we wrześniu. Więc wszystkim tegorocznym obozowiczom życzymy owocnych treningów tropieniowych i udanych wakacji z psem. Smile

bobek

Irenko nie martw się właśnie jest u nas Maria - serdecznie cię pozdrawia i jesteśmy blisko zorganizowania zawodów związanych z tropieniem użytkowym , bo bardzo tego brakuje ./ nie wiem czy w tym roku/ Sad

No i oczywiście już coraz bliżej do powstania naszego ośrodka a wówczas życie stanie się piękne

Karolcia

Bardzo fajnie, że napisałaś o tropieniu. Może i my spróbujemy kiedyś potropić, kto wie.
Myślę że Shiro bardzo by się to podobało. Super że tak fajnie pracujesz z Indianą. A do Józefowa i ja postaram się pojechać ale za rok. Super jakbyś też była z miłą chęcią bym Was poznała.

indiana

indiana

Karolcia

Tylko ja mam o tyle gorzej że nie mam samochodu i do tego jeszcze trza mame namówić Wink

aga3355

Irenko, powiedz mi proszę, jaki "typ" szkolenia jest na początek najlepszy? I od czego proponujesz zacząć? Że tak powiem na pierwszą lekcję? Jeśli mogę prosić, to ze szczegółami

indiana

Myślę, że możecie spróbować od układania śladu własnego.

Ze względu na temperaturę (żeby psu nie było gorąco) i brak wiatru najlepiej ćwiczyć rano lub wieczorem.

Teren pod pierwszy ślad ma być łatwy do węszenia, np. łąka, w mierę niezadeptana przez ludzi i inne zwierzęta.

Czyli:
Zabierasz psa, jego akcesoria (szelki, linka 10-metrowa, woda do picia, ulubiona zabawka, nagródki) i osobę, która będzie Ci pomagać (i którą pies b. lubi), gdzieś za miasto.

Zawsze trzeba wiedzieć, jak dokładnie przebiega ślad. Chodząc po łące o porannej rosie widzimy bardzo ładnie, jak szła osoba układająca ślad. Jeśli nie ma rosy, trzeba sobie jakoś ślad zaznaczać, np. kijkami wbitymi w ziemię, kawałkami kolorowych papierków, zawsze można coś wymyślić.

Pierwszy ślad układamy tak, jak pisałam wyżej:
- jedna osoba trzyma psa tak aby widział początek układania, po czym chowa go np. za auto,

- układacz idzie normalnym krokiem po linii prostej, po czy chowa się aby nie było go widać (za krzaczek, ew. można się położyć na ziemi) i pozostaje nieruchomo,

- odczekujemy ok. 15-20 minut,

- przypinamy psu linkę do szelek (szelki można założyć wcześniej) i podprowadzamy do początku śladu,

- pokazujemy początek, namawiamy pieska, aby zainteresował się zapachem,

- czekamy chwilkę, aż piesek ruszy. Jak przejdzie parę metrów, ruszamy za nim. Cały czas trzeba pamiętać, żeby linka była tylko leciutko napięta. Jeśli pies ciągnie, nie pozwalamy mu na to przytrzymując linkę.

- gdy pies rozpracuje ślad i znajdzie ukrytego układacza, okazujemy wielką radość i nagradzamy go. Najlepiej aby układacz pobawił się z nim chwilę ulubioną pieskową zabawką (układacz powinien ją mieć z sobą).

- odpinamy linkę tropową, zdejmujemy psu szelki, dajemy się napić i wracamy do samochodu. Wracamy po dużym łuku, nie po śladze (wstecznie, "pod prąd"), bo to myli początkujące pieski.

W miarę nabierania wprawy w pracy węchowej ślady robi się coraz dłuższe, na trudniejszym podłożu, bardziej skomplikowanego kształtu (C, S, U, załamania pod różnymi kątami, itd.), dłużej odczekuje się, aby się zestarzały, itp.
Jednym słowem stopniowo wprowadza się różne utrudnienia.

Polecam jeszcze raz książeczkę B. Górnego. On wszystko opisał tak, jak jest Tobie potrzebne, od samych początków początków. Wink

aga3355

Czyli jednym słowem mówiąc, po prostu idąc układasz ślad tak?

indiana

aga3355

Na razie niestety muszę się wstrzymać z kupnem książki. Mam więc do Ciebie prośbę: dopóki tej lektury nie mam, mogłabyś mi służyć radą?